انواع پانسمان و انتخاب آن ها

امروزه پزشکان طیف وسیعی از محصولات مراقبت از زخم را انتخاب می کنند که میتواند منجر به سردرگمی و گاهی انتخاب پانسمان نامناسب برای یک زخم شود. داشتن اطلاعات کافی درخصوص انواع پانسمان های موجود در بازار، کاربرد آن ها و زمان  استفاده از یک پانسمان ممکن است یکی از دشوارترین تصمیمات در مراقبت از زخم باشد.

اگرچه صدها پانسمان برای انتخاب وجود دارد اما همه پانسمان ها در چند دسته اصلی قرار می گیرند. سپس پانسمان های یک دسته خاص را می توان با توجه به در دسترس بودن و آشنایی انتخاب کرد.

بیایید برخی از دسته های پانسمان زخم و زمان استفاده از آن ها را بررسی کنیم:

پانسمان های سنتی ( گاز و باند )

پانسمان های سنتی از مواد بافته شده یا بافته نشده تشکیل می شوند و در اشکال و اندازه های متنوعی وجود دارند.

موارد استفاده :

• زخم های عفونی
• زخمی که نیاز به بانداژ دارند
• زخم هایی که نیاز به تخلیه شدن دارند،
• برای تعویض متعدد دارند.

مزایا :

• معمولا به راحتی در دسترس هستند
• ممکن است ارزان تر از سایر پانسمان ها باشند
• تقریبا روی هر نوع زخمی قابل استفاده می باشد.

معایب:

• باید بطور مرتب تعویض شود
• هزینه درمان را بالا می برد
• ممکن است به بستر زخم بچسبد
• اغلب باید با یک نوع پانسمان دیگر ترکیب شود
• معمولا برای زخم های با ترشح متوسط و زیاد مناسب نیست.

پانسمان های فیلم شفاف

دراین نوع پانسمان ها تبادلات گازی( اکسیژن  ) وجود دارد و همچنین رطوبت مازاد از سطح زخم  تا بخار آزاد شود. ین مورد باعث جلوگیری از رشد میکروارگانیسم های بی هوازی در سطح زخم می شود.

این پانسمان ها عموما از مواد پلی اورتان تشکیل شد اند.

موارد استفاده :

• زخم های عمق کم
• ناحیه گرفت
• سوختگی های جزئی
• زخم های فشاری مرحله اول و دو.

مزایا:

• سازگاری خوبی با زخم دارد،
• می تواند تا یک هفته در بستر زخم بماند و تعویض نشود.
• به دبریدمان اتولیتیک ( این نوع دبریدمان از آنزیم ها و مایعات طبیعی داخل خود بدن برای نرم کردن بافت آسیب دیده استفاده می کند ) کمک می کند.
• از اصطکاک در برابر بستر زخم جلوگیری می کند،
• بستر زخم را خشک نگه می دارد و از آلودگی باکتریایی زخم جلوگیری می کند.

معایب:

• ممکن است به برخی از زخم ها بچسبد،
• برای زخم های با ترشح زیاد مناسب نیست،
• ممکن است به دلیل ماهیت انسدادی آن باعث خیس شدن اطراف زخم شود.

فوم ها

 پانسمان های فوم کمتر به بستر زخم های حساس تر می چسبند، موجب انسداد در بافت نمی شوند، و از یک فیلم با پوشش ژلی یا یک ماده پلی اورتان که طبیعتی آبدوست دارد تشکیل شده اند.

مزایا:

• راحت به بستر زخم نمی چسبد و بسیار جاذب است ،
• به تعویض کمتر نیاز دارد، البته با توجه به نیاز زخم.
• در اشکال و اندازه های متنوع وجود دارد.

موارد استفاده :

• زخم های فشاری
• سوختگی های جزئی
• پیوند پوست
• زخم های دیابتی
• محل پیوند
• زخم وریدی.

معایب:

• ممکن است برای نگهداری فوم به یک چسب نیاز پیدا کنید اما فوم های چسبدار نیز در بازار وجود دارد،
• اگر به موقع تعویض نشوند ممکن است باعث مرطوب شدن اطراف زخم شود،
• نمی توان روی زخم های دارای اسکار یا زخم هایی که ترشح ندارند استفاده شود،
• برخی از فوم ها ممکن است برای زخم های خاصی مانند زخم هایی که عفونی هستند یا در زخم های تونلی مناسب نباشند.

هیدروکلوئید ها

 پانسمان های هیدروکلوییدی حاوی ذرات کلوئیدی ماندد متیل سلولز، ژلاتین یا پکتین هستند که در تماس با اگزودا به صورت توده ایی ژل مانند متورم می شوند که این ژل  دارای قدرت چسبندگی بسیار بالایی هست.

موارد استفاده :

• سوختگی
• زخم فشاری
• زخم وریدی

مزایا:

• بهبود و تقویت دبریدمان اتولیتیک
• ایجاد عایق برای بستر زخم
• ضد آب و غیر قابل نفوذ به باکتری ادرار یا مدفوع
• جذب نسبی ترشحات زخم

معایب:

• باقی مانده ایی در بستر زخم باقی می گذارد که ممکن است با عفونت اشتباه گرفته شود
• ممکن است روی نواحی خاصی از بدن که مستعد اصطکاک هستند رول یا جمع شوند
• در صورت وجود عفونت قابل استفاده نیستند.

آلژینات ها

 پانسمان آلژینات حاوی نمک هایی است که از گونه های خاصی از جلبک های دریایی قهوه ای به دست می آید. آن ها ممکن است بافته نشده باشند و در تماس با ترشحات، یک ژل آب دوست تشکیل دهند.

موارد استفاده:

• زخم های وریدی
• زخم های دارای تونل و با ترشحات زیاد

مزایا:

• بسیار جاذب هستند
• ممکن است در زخم هایی که عفونت وجود دارد استفاده شوند
• دبریدمان اتولیتیک را بهبود می بخشد.

معایب:

• همیشه به پانسمان ثانویه نیاز پیدا خواهید کرد
• ممکن است باعث خشک شدن بستر زخم و استخوان و تاندون شود.( در این موارد نباید استفاده شود)

پانسمان هیدروژل

 هیدروژل ها از پایه گلیسیرین و آب تشکیل شده اند و به صورت، ژل‌های سرنگی و ورقه ای و گاز آغشته به ژل موجود می‌‌باشند و گاهی اوقات می‌توانند با نقره و عسل ترکیب شوند. هیدروژل ها برای آبرسانی به زخم و دبریدمان گزینه بسیار مناسبی هستند.

موارد استفاده :

• زخم های دارای بافت مرده
• زخم های خشک

مزایا:

• آبرسانی به بافت زخم
• دبرید اتولایتیک

معایب :

• ممکن است باعث خیس خوردگی اطراف زخم شود

کامپوزیت ها

 پانسمان های کامپوزیتی یا ترکیبی ممکن است به عنوان پانسمان اولیه یا حتی به عنوان پانسمان ثانویه استفاده شوند. این پانسمان ها ممکن است از هر نوع ترکیبی از پانسمان ها ساخته شوند، اما معمولا ترکیبی از یک پانسمان محافظ رطوبت و یک پانسمان گازی هستند.

موارد استفاده:

• انواع زخم ها بسته به نوع پانسمان و زخم

مزایا:

• به طور گسترده در دسترس است و استفاده از آن برای پزشکان و پرستاران آسان است.

معایب:

• ممکن است گرانتر و نگهداری از آن دشوارتر باشد
• انعطاف پذیری کمتری دارند

سایر پانسمان ها :

پانسمان های حاوی نقره یا سایر مواد ضد میکروبی، پانسمان های زغالی و پانسمان های بیوسنتتیک.

این احتمال وجود دارد که با افزایش تجربه شما در مورد زخم ها، با استفاده از انواع کمی از محصولات مراقبت از زخم به نتیجه برسید. ممکن است گاهی نیاز به استفاده از پانسمان های دیگر برای موقعیت های خاص یا زخم هایی داشته باشید که نسبت به بهبودی مقاومت دارند. درک اینکه چگونه پانسمان های هر دسته بر بستر زخم تاثیر می گذارد و روی کدام زخم ها نباید از پانسمان خاصی استفاده کنید ، مهم است. به طور خلاصه، دسته بندی پانسمان ها را بشناسید و  با چند نوع پانسمان از هر دسته آشنا شوید تا نتیجه بهتری برای زخم حاصل کنید.

بینه یک کلیک تا سلامتی 

مجله سلامت بینه 

منبع: woundsource ، نویسنده: lauerie swezey